میلگرد و کاربردهای آن در صنایع و ساختمان سازی

همانطور که می دانید میلگردها، با توجه به نوع آج و استانداردهای تولید کاربردهای مختلفی دارند. در این بخش می خواهیم در مورد آیین نامه های تولید و انواع روش های ساخت میلگرد، استاندارد ایرانی و خرید و فروش میلگرد صحبت کنیم. به این ترتیب، تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

انواع میلگرد از نظر استاندارد تولید

به طور کلی می توان گفت که در سال های دور، میلگردی که در ایران استفاده می شد مطابق با استانداردهای کشور روسیه بود. انواع استانداردهای ساخته روسیه را می توان A1، A2، A3 و A4 دانست. قیمت میلگرد کارخانه های مختلف به دلیل کیفیت و تنوع آن متفاوت می باشد. در ایران، استاندارد ملی شماره 3132 در حال حاضر استاندارد ملی ایران است که براساس شماره و نوع آج طبقه بندی انجام می شود.

این استاندارد برگرفته از آیین نامه های مرجع بین المللی مثل آیین نامه های اروپایی DIN و EN، آیین نامه JIS ژاپن و آیین نامه های ASTM و ISO آمریکا می باشد. به دلیل شرایط خاص جغرافیایی در کشور ما، هر نوع میلگرد در منطقه ای خاصی از کشورمان کاربرد دارد.

به عنوان مثال می توان گفت که استانداردهای ژاپنی برای مناطق لرزه خیز و استانداردهای اروپایی برای مناطقی با امنیت بیشتر طراحی شده اند. با این وجود رده بندی متداول در بازار هنوز براساس استاندارد روسی است و لازم است که برای خریدی هر نوع میلگردی، اطلاعات کافی از آن داشته باشید. میلگردهای موجود در کشور ما به دسته های مختلفی تقسیم بندی می شوند که در زیر به این استانداردها اشاره کرده ایم.

میلگرد A1 یا آج 240: از نظر دسته بندی در دسته نرم قرار گرفته و بدون آج است. یک میلگرد شکل پذیر بوده و در آهنگری و برای کارهای جوشکاری و تغییر شکل مناسب است. حداقل مقاومت کششی مجاز 360 و حداقل مقاومت مجاز تسلیم آن 240 مگاپاسکال است. تنها می توان از آن به عنوان میلگرد دورپیچ در اعضای سازه ای بتن آرمه استفاده کرد.

میلگرد A1، در بتن آرمه به عنوان دورپیچ اعضای سازه ای استفاده می شود.

میلگرد A2 یا آج 340: در رده نیمه سخت یا نیمه خشک قرار گرفته، دارای آج فنری (مارپیچ) است که به دو شکل دوکی و یکنواخت در بازار وجود دارد. عمدتا در خاموت زنی مقاطع در عملیات ساختمان سازی و مش زنی کاربرد دارد. بهتر است روی آن جوشکاری انجام نشود. حداقل مقاومت کششی مجاز 500 و حداقل مقاومت مجاز تسلیم آن 340 مگاپاسکال است.

میلگرد A3 یا آج 400: در رده سخت (خشک یا ترد) قرار گرفته، دارای آج جناقی است که به دو شکل دوکی و یکنواخت در بازار آهن آلات وجود دارد. در عملیات سیویل صنعتی و ساختمان سازی کاربرد دارد. برای ایجاد زوایای تند و جوشکاری مناسب نیست. حداقل مقاومت کششی مجاز 600 و حداقل مقاومت مجاز تسلیم آن 400 مگاپاسکال است.

میلگرد A4 یا آج 500: در رده سخت قرار گرفته، دارای آج مرکب است. حداقل مقاومت کششی مجاز 650 و حداقل مقاومت مجاز تسلیم آن 500 مگاپاسکال است. در صورت احراز یک سری استانداردها، در طراحی و ساخت همه انواع سازه های ساختمانی (سازه های غیر ساختمانی را شامل نمی شود) بتن آرمه، به جز دیوارهای برشی ویژه و قاب های خمشی ویژه، به تصویب رسیده است.

معرفی انواع میلگرد با در نظر گرفتن روش ساخت آن ها

همانطور که پیش از این اشاره کردیم، میلگردها و کلیه آهن آلات بر اساس شرایط اقلیمی از لحاظ آیین نامه های مرجع به روش های مختلفی ساخته می شوند. در اینجا به دو روش کلی که برای ساخت میلگرد یا آرماتور وجود دارد اشاره خواهیم کرد.

تولید میلگرد به روش ترمکس

در روش ترمکس، ترکیب شیمیایی فولاد را برای رسیدن به مقاومت تسلیم بالا را دستکاری نمی کنند تا آرماتور تولید شده قابلیت جوشکاری هم داشته باشد. به جای این کار پس از انجام فرایند نورد گرم روی شمش، میلگردها وارد یک محفظه آب سرد می شوند و در آن جا پروسه خنک سازی فوری روی سطح میلگرد صورت می گیرد، پس از آن آرماتورها برش زده شده و روی یک صفحه خنک کننده، مرکز آنها نیز سرد می شود. نتیجه این فرایند تولید میلگردی با مقاومت تسلیم بالا و تنوع ساختاری و فیزیکی از بیرون به مرکز است. این میلگرد قابلیت چکش خواری و جوشکاری بیشتری دارد. از لحاظ سرعت تولید و نیروی انسانی نیز ارزانتر درآمده ولی مناسب مناطق زلزله خیز نیست.

در فرایند ترمکس، میلگردی با مقاومت تسلیم بالا و تنوع ساختاری و فیزیکی از بیرون به مرکز تولید می شود. در استاندارد ایرانی هر دو نوع روش ساخت جزو رده بندی است، اما صراحتا ذکر شده که تولیدکنندگان موظف به آگاه کردن مصرف کننده از روش تولید هستند.

تولید آرماتور به روش آلیاژسازی

این روش مطابق استانداردهای مناطق زلزله خیز است. مثل استانداردهای ژاپنی. در روش آلیاژسازی، ابتدا فولاد با ترکیب مورد نظر در فولادسازی ساخته شده و سپس شمش فولادی در کارخانه طی فرآیند نورد به شکل دلخواه تغییر می یابد.

خنک سازی این آرماتور در فضای آزاد و در طی زمان انجام می شود. در نتیجه میلگرد تولید شده از بخش بیرونی سطح مقطع تا قسمت مرکزی، خصوصیات مکانیکی و شیمیایی یکسانی دارد و برای همین عملکرد مقاومتی یکنواخت تری در شرایط فشار و زلزله از خود نشان می دهد. این مدل ساخت، استاندارد مناطق لرزه خیز است و قیمت میلگرد در این روش گرانتر در می آید. آرماتور تولیدی به روش آلیاژسازی یکنواخت تر بوده و مقاومت بهتری نسبت به بار و لرزه از خود نشان می دهد.

نکات و راهنمایی برای خرید انواع میلگرد

می توان گفت که یکی از پرکاربردترین محصولات فولادی و در صنعت ساختمان سازی و سایر صنایع، میلگرد یا آرماتور می باشد. با توجه به اینکه میلگرد استفاده فراوانی در آرماتوربندی و فونداسیون دارد، بخش مهمی از تبادلات روزانه در بازار آهن را به خود اختصاص می دهد.

لازم است بدانید که خرید آرماتور به نوع پروژه و شرایط منطقه وابسته می باشد. به همین ترتیب، این امر ضروری به نظر می رسد که با نکاتی در مورد خرید و فروش میلگرد آشنا شوید. در این مقاله قصد داریم شما عزیزان را با این نکات آشنا کنیم. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه شوید.

مشاوره تخصصی در خصوص خرید میلگرد

پیش از این و در مقالات قبلی در مورد آرماتور یا میلگرد اطلاعاتی را در اختیار شما عزیزان قرار دادیم. همانطور که می دانید یک آرماتور با قطر کم به صورت کلاف در بازار عرضه می شود. پیش از این اشاره کردیم که بسته به نوع پروژه و شرایط اقلیمی، نوع جنس و نحوه تولید میلگرد می تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال در مناطقی که در معرض زلزله قرار دارند، استفاده از میلگرد ترمکس مناسب نمی باشد. در واقع استاندارد آن منطقه آلیاژسازی می باشد.

با توجه به انتخاب نوع آرماتور، کارخانه تولیدکننده و غیره و با در نظر گرفتن نوع پروژه و میزان بودجه شما و ریزه کاری های دیگر لازم است که از مشاوره تخصصی با کارشناسان این حوزه بهره مند شوید.

• کسب آگاهی و تحقیق درباره بازار آهن آلات و میل گرد:

قیمت محصولات فولادی و به ویژه قیمت میلگرد در بازار پر نوسان امروز به طور مداوم در حال تغییر می باشد. بر همین اساس، لازم است که با ویژگی ها و قیمت این محصول به صورت لحظه به لحظه اطلاعات کافی داشته باشیم.

ما در سایت سپاهان استیل همواره سعی بر آن داشته ایم که در مورد میلگرد و سایر محصولات فولادی اطلاعات کافی در اختیار شما عزیزان قرار دهیم تا شما عزیزان با خیال آسوده بتوانید مجصول مورد نظر خود را به طور مطمئن انتخاب کنید.

• محاسبه دقیق مقدار بار مورد نیاز میل گرد:

بعد از تعیین نوع میلگرد و وزن آن در شاخه، نوبت به تعیین مقدار بار می رسد. اطلاع از مقدار بار لازم در وهله اول، نوع فروشنده شما را تعیین می کند. برای تعیین مقدار بار، محاسبه وزن شاخه آرماتور، لازم است. برای این کار روش‌های متفاوتی وجود دارد.

یکی از ساده‌ترین روش‌ها، استفاده از جداول وزنی است که بر اساس ضخامت و طول هر شاخه تقسیم بندی شده است. اگر بار مورد نیاز شما کمتر از 25 تن باشد، برایتان امکان خرید از کارخانه وجود ندارد و باید به فروشگاه های معتبر مراجعه کنید. با مراجعه به یک فروشگاه معتبر و قابل اطمینان امکان دستکاری و تقلب در محصول و دردسرهای بعدی را از بین می برید.

• دقت به استاندارد تولید آرماتور:

همانطور که در بخش مشاوره کارشناسی گفتیم، استاندارد تولید و ساخت میلگرد، یکی از نکات مهم در خرید آرماتور است. مطابق آیین نامه استاندارد ملی شماره 3132 ایران، تولید کنندگان موظف به آگاهی دادن خریدار از نحوه تولید آرماتور می باشند. در برندهای معتبر، نحوه تولید روی آرماتور حک می شود.

• تشخیص نوع آج مورد نیاز میل گرد:

میلگردهای که در بازار ایران موجود هستند مطابق استاندارد، دارای 4 مدل هستند، آرماتور A1 یا س 240، میل گرد A2 یا آج 340، میلگرد A3 یا آج 400، آرماتور A4 یا آج 500. که هرکدام قطر و طولهای متفاوتی دارند. میل گرد A1، ساده و بدون آج می باشد که در آهنگری و به عنوان دورپیچ آرماتور در بتن آرمه کاربرد دارد. آرماتور A2 در مکان هایی که سازه نیاز به استحکام زیادی نداشته باشد یا کم ارتفاع باشد، استفاده می شود.

نوع A3 بیشترین کاربرد را داشته و اگرچه آرماتور A4 استحکام بالاتری دارد، اما بدلیل قیمت بالاتر، هنوز استفاده از A3 رایجتر است. آج در A2 به صورت منفرد و موازی، در آرماتور A3، به صورت هفت و هشتی و در A4 به صورت مرکب می باشد. نکته مهم اینکه ممکن است برخی افراد برای سود بیشتر، آرماتور A2 را با آج شکل A3 به بازار عرضه کنند. در این صورت بهترین کار خرید میلگرد از فروشگاه های معتبر و یا دادن نمونه جنس به آزمایشگاه برای بررسی خواص فیزیکی و شیمیایی آن است.

بهترین برند میلگردهای موجود در بازار

معیار انتخاب بهترین برند، در وهله اول نیاز خریدار است. البته بهترین و قدیمی ترین تولید کننده ایرانی، کارخانه ذوب آهن اصفهان می باشد. اما برای خرید میلگرد، ابتدا با توجه به شرایط منطقه نحوه تولید باید مشخص شده، استانداردهای مورد استفاده در تولید، داشتن گواهینامه فنی محصول یا لااقل وجود علامت اختصاری کارخانه روی میلگرد، ترکیب مواد شیمیایی سازنده فولاد با توجه به نوع نیاز خریدار، تناسب ضخامت محصول با کاربرد آن و کارخانه تولید کننده بررسی شده و در نهایت اقدام به خرید میل گرد مورد نظر شود.

نام کارخانه تولیدکننده میلگرد و علامت اختصاری آن

بسته بندی هنگام خرید میلگرد

با توجه به ضخامت، میلگرد را به صورت کلاف و یا بندیل بسته‌‌بندی می کنند. مثلا میلگردهای ساده با ضخامت پایین به صورت کلاف‌ و سایز های ۸ و ۱۰ میلی‌متر هم به صورت شاخه‌های ۱۲ متری و هم به صورت کلاف قابل تهیه هستند. میلگردهای بالای این سایزها نیز به صورت شاخه‌های ۱۲ متری هستند.

به جز کارخانه ذوب آهن اصفهان که بندیل‌هایی با وزن ۴۵۰۰ تا ۵۰۰۰ کیلوگرم عرضه می کند، سایرین دارای بندیل‌هایی با وزن ۲۰۰۰ تا ۲۲۰۰ کیلوگرم هستند. توجه داشته باشید، در صورتی که کالایی از کارخانه خریداری شود، هزینه ارسال آن از کارخانه تا مقصد به عهده خریدار می‌باشد که مقدار آن بر اساس تعرفه اعلامی از جانب سازمان حمل و نقل کشور تعیین می‌شود.

انواع و کاربردهای ورق فولادی در صنعت

یکی از محصولاتی که کاربرد زیادی در صنایع مختلف دارد، ورق فولادی می باشد. همانطور که از نام این محصول مشخص است، ورق فولادی یک قطعه فلزی است که از ضخامت بسیار کم و طول و عرض بالا برخوردار می باشد.

ورق آهن از آلیاژهای فولادی ساخته شده است. علاوه بر این، ورق آلومینیومی هم در بازار موجود می باشد که از مزایای و کاربردهای خاص خود برخوردار می باشد. با توجه به اینکه ورق ها از قابلیت شکل پذیری برخودار هستند، در صنایعی مانند اتومبیل سازی، ساختمان، لوله سازی و تولید لوازم مختلف خانگی استفاده می شوند.

در ایران، شرکت هایی مانند فولاد کاویان، اکسین،فولاد مبارکه اصفهان و غیره همواره در تولید این محصول مشغول می باشند.

معرفی انواع ورق آهن و سایر محصولات فولادی

ورق های موجود در بازار محصولات فولادی و آهن آلات را می توان از لحاظ روش تولید ورق، جنس آلیاژ تشکیل دهنده، مواد محافظتی و ابعاد عرضه شده دسته بندی کرد.

نحوه تولید ورق فولادی

به طور کلی دو روش نورد گرم و نورد سرد برای ساخت ورق فولادی وجود دارد. می توان گفت که نورد عبارت از گذراندن فلز از بین دو یا چند غلطک است که در خلاف جهت یکدیگر در حال حرکت بوده و با این روش، شمش فلزی را شکل می دهند. البته تمامی فرآورده های نورد چه گرم و چه سرد یک یا چند فرآیند حرارتی را تجربه می کنند تا از این روش هم فرآیند شکل دهی با سادگی بیشتری انجام پذیرد و هم ویژگی های فیزیکی و مکانیکی فرآورده ها بهبود یابد.

در این بین، تفاوتی که این دو روش با هم دارند را می توان در نیاز به قدرت و در نتیجه غلطک های کمتر و توانایی نورد شمشال های بزرگتر در نورد گرم و استحکام بیشتر محصول نهایی در نورد سرد دانست. بنابراین، برای تولید محصولاتی با پرداخت سطح بالا و ابعاد دقیق تر، آن ها را در حالت سرد نورد می کنند. اغلب محصولات نورد گرم در سطوح کوچکتر برای دستیابی به خصوصیات بالا وارد مرحله نورد سرد می شوند. ورق سیاه طی فرآیند نورد گرم تولید می شود.

ورق آهن در انواع مختلفی برای مصارف گوناگون در کارخانه جات به تولید می رسد. در زیر به انواع این محصول اشاره شده است:

ورق سیاه

از اصلی ترین ورق ها در بازار آهن آلات و محصولات فولادی که توسط فرآیند نورد گرم تولید می شود. شاخص کلی استاندارد آن ST بوده که براساس میزان عنصر کربن در آلیاژ آن است. بر این اساس ورق سیاه ST33 نرم ترین و ST52 سخت ترین نوع ورق سیاه می باشد. ورق سیاه در صنایع تانکر سازی، ساختمان، خودرو و لوله سازی کاربرد دارد.

ورق روغنی

نامگذاری این ورق فولادی به دلیل سطح صیقلی و براق آن می باشد. روش تولید این نوع ورق آهنی، نورد سرد بوده و ماده اولیه بکار رفته در آن ورق های حاصل از نورد گرم ST22 یا ST24 دارای قابلیت کشش، یا ST12 تا ST14 است که دارای قابلیت فوق کشش هستند. ورق فولادی روغنی در پروفیل های ساختمانی، مبلی، در و پنجره، بدنه کابینت، تولید قطعات صنعتی، وسایل برقی خانگی و قطعات خودرو کاربرد دارد. قیمت ورق ST12 به دلیل تقاضای بیشتر در بازار محصولات فولادی و آهن آلات بالاتر است. ورق روغنی قابلیت لعاب دهی هم دارد.

ورق فولادی اسید شویی

همان ورق سیاه است که در طی فرآیند اسید شویی زغال ها و ناخالصی های سطح آن حذف می شود و حاصل کار ورقی براق تر مشابه ورق روغنی است. خرید و فروش ورق فولادی اسید شویی در صنایع ساختمانی، لوله سازی، تولید مخازن و غیره انجام می شود. می توان گفت که ورق فولادی گالوانیزه، همان ورق روغنی است با پوشش روی.

ورق فولادی گالوانیزه

همان ورق روغنی است که جهت جلوگیری از فرآیند خوردگی با روی پوشش داده می شود. سه نوع گل ریز، گل درشت و بدون گل این ورق فولادی حاصل تفاوت در نحوه شکل گیری کریستال ها طی فرایند گالوانیزاسیون می باشد. ورق گالوانیزه در محل های در معرض رطوبت مثل کانال کولر، شیروانی، لوله های آب و غیره استفاده می شود. قیمت ورق بر اساس نوع و کاربرد آن متفاوت از یکدیگر می باشد.

ورق فولادی رنگی

ورق فولادی گالوانیزه را جهت استفاده در لوازم خانگی، صنایع ساختمانی و فلزی، حمل و نقل و سایر صنایع در کوره رنگ و آستر می کنند.

ورق شیروانی

یکی از انواع ورق فولادی رنگی است که در طرح ها و فرم های متنوع کرکره سینوسی، ذوزنقه، طرح سفال، شادولاین و پرچین شیروانی وجود دارد. این ورق بیشتر در پوشش سقف و دیواره ساختمان ها، ویلا و سوله مورد استفاده قرار می گیرد. همانطور که می دانید ورق شیروانی، یک نوع ورق فولادی رنگی است که در فرم های متنوعی عرضه می شود.

ورق تین پلیت یا ورق قلع اندود

در این نوع ورق، هر دو طرف آن با قلع پوشش داده شده است. از کاربردهای این نوع ورق می توان به استفاده آن در تهیه قوطی های کنسرو مواد غذایی، چای و روغن نباتی و غیره اشاره کرد.

ورق فولادی کورتن

این نوع ورق از جنس فولاد کورتن، بسیار مستحکم و ضد زنگ می باشد که در ساخت نمای بیرونی ساختمان و مجسمه ها کاربرد دارد.

ورق فولادی هاردوکس

فولاد هاردوکس با ترکیب شیمیایی متفاوت خواصی نظیر استحکام، انعطاف پذیری و جوش پذیری بالایی را برای مصرف کنندگانش به همراه دارد.

ورق استیل

این نوع ورق از جنس فولاد ضد زنگ می باشد. انواع مات، خش دار، نسوز، روکش دار و ضد اسید داشته و در صنایع گاز، آب، نفت و پتروشیمی، در نیروگاه ها، صنایع غذایی و دارویی و غیره مورد استفاده قرار می گیرد.

خرید ورق فولادی در فرم های ورق رول (با طول بالا و عرض مشخص) و ورق شیت (با طول و عرض محدود) انجام می شود. علاوه بر ورق های ساده ورق آجدار هم در بازار محصولات فولادی و آهن آلات وجود دارد که حاصل شکل دهی ورق های نورد گرم و از جنس ST37 است. ورق آجدار در دستگاه های صنعتی و پله های اضطراری، آسانسورها و صنایع ساختمانی، کف زمین های تحت عملیات ساخت، کف اتاق کامیون ها و غیره کاربرد دارد.

این ورق از خصوصیت ضد زنگ بودن برخوردار است که همین عامل باعث میزان تقاضای بالا برای آن شده است. به دلیل تأمین بخش زیادی از این تقاضا توسط واردات، این کالا نوسانات بسیاری را در قیمت تجربه می کند. همواره امروزه تهیه ورق استیل با قیمت مناسب به یکی از دغدغه های فعالان این حوزه تبدیل شده است.